Toplu İşyeri Yapı Kooperatifi
TOPLU İŞ YERİ YAPI KOOPERATİFİ
Toplu işyeri kooperatifi başlıklı yazımızda kooperatifin kuruluşu, işleyişi, kooperatif yönetim ve genel kurulu, kooperatif ortaklarının hak ve sorumlulukları, ortaklıktan çıkarma çıkma işlemleri bilgilerine yer vereceğiz.
Kooperatif anasözleşmesinde kooperatifin amacından ve yetkilerinden bahsedilmektedir.Kooperatifin amacı ortaklarının toplu işyeri ihtiyaçlarını karşılamaktır.
Bu amaçla kooperatif; arsa ve arazi satın alır, birleştirir, planına uygun şekilde ortaklarına işyeri yaptırır, yaptırılan işyerlerinin mülkiyetini aktarır, gayrimenkul ve menkulleri satar, iktisap eder, kredi amacı ile finansman kuruluşlarına başvurur…
Toplu işyeri kooperatifi ticaret siciline tescil edilmekle tüzel kişilik kazanmaktadır. Tescilden önce kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar.
toplu işyeri kooperatifi genel kurul, yönetim kurulu ve denetleme kurulundan oluşmaktadır. en yetkili organ genel kuruldur. genel kurul; bilanço, bilanço hesaplarının dökümü, gelir-gider farkı hesapları ile yönetim kurulu ve denetçiler tarafından verilen raporları inceleyerek kabul veya reddetmek, anasözleşmede yapılması öngörülen değişiklikler hakkında karar vermek, ortaklardan tahsil edilecek aidatların miktarı, ödeme tarihleri ve ödeme şartları ile gecikme halinde uygulanacak kanunların getirdiği yasal tavanı aşmayacak şekilde gecikme cezasını tespit etmek ve anasözleşmede sayılan diğer görevleri haizdir.
- Her ortak genel kurula katılabilir mi?
Bütün ortaklar genel kurula katılma hakkına sahiptir. Her ortak yalnız 1 oya sahip olup, yazı ile izin verilmek suretiyle bir ortak diğer bir ortağın oyunu kullanmak üzere temsilci tayin edebilir.Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile kooperatifi temsile yetkili kılınan kimseler vekaleten oy kullanamazlar.Hiçbir ortak; kendisi, eşi veya üstsoy ve altsoy ile kooperatif arasında ortaklık ilişkileri dışındaki şahsi bir işe veya uyuşmazlığa ait görüşmelerde oy kullanamaz.
- Kooperatife ortak olmak için ne gibi şartlar gereklidir?
Medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip bir gerçek kişi olmak, T.C. vatandaşı olmak veya yabancı uyruklu olmakla birlikte 2644 Sayılı Tapu Kanunu veya yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre Türkiye’de gayrimenkul edinmesine imkan sağlanmış kişilerden bulunmak 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 9 uncu maddesinde sayılan tüzel kişilerden olmak.
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nu madde 9: Kamu ve özel hukuk tüzel kişileri amaçları bakımından ilgilendikleri kooperatiflerin kuruluşlarına yardımcı olabilir, önderlik edebilir ve ortak olabilirler.
Yukarıda saydığımız şartların varlığı halinde toplu işyeri kooperatifine ortak olunabilmektedir.
- Yukarıda sayılan şartları taşıyanlar kooperatife ne şekilde başvurmalıdır?
Toplu işyeri kooperatifine ortak olmak için gerekli şartları taşıyanlar, kooperatif yönetim kuruluna yazılı olarak başvuruda bulunmalıdırlar. Başvuran ortağın, anasözleşmenin tüm hükümlerinin ve getirilen yükümlülüklerin kabul edildiğini başvurusunda belirtmelidir.
Başvurucu ortağın ortaklığa kabulü, yönetim kurulu tarafından gerçekleştirilmektedir.
Yönetim kurulu, anasözleşmede açıkça belirtildiği üzere ortak olmak için başvuranların yukarıda saydığımız şartları taşıyıp taşımadığına dikkat etmelidir.
- Ortaklığa kabul veya ret kararı ne zaman sonuçlanır?
Ortaklığa kabul veya ret kararı, başvurucuya 15 gün içinde yazı ile bildirilir. İstekli, ortaklığa alındığı takdirde, kararın kendisine bildirildiği tarihten itibaren 1 (Bir) ay içinde sermaye taahhüdünün diğer ortaklarca ödenmiş taksiti ile diğer ortakların her birinin o tarihe kadar ödemiş oldukları paylara eşit meblağı bir defada öder. 17. madde uyarınca devir yolu ile ortaklığa alınanlar hariç olmak üzere daha sonra ortaklığa kabul edileceklerden, yukarıdaki fıkrada belirtilen meblağın üzerinde para talep edilmesi, genel kurulun bu hususta karar alması halinde mümkündür. Yedek üye ve benzeri şekilde ortak kaydı yapılamaz. Bu amaçla para tahsil edilemez.
Her ortak, yazılı olarak yönetim kuruluna bildirilmek suretiyle, ortaklık şartlarını taşıyan kişilere kooperatif ortaklığını devredebilir. Yönetim kurulu bu şekilde ortaklığı devralan kişiyi ortaklığa kabulden kaçınamaz. Yasal bir sebep olmaksızın devralanın ortaklığını kabul etmeyen yönetim kurulu üyeleri devreden ve devralanın uğrayacakları zararlara karşı müteselsil sorumludurlar. Devir halinde eski ortağın kooperatife karşı tüm hak ve yükümlülükleri yeni ortağa geçer, kooperatifçe bu devir sebebiyle taraflardan ayrıca ödemelerde bulunmaları istenemez.
- Ortaklıktan çıkmak mümkün müdür?
Her ortağın ortaklıktan çıkma hakkı bulunmaktadır. Ancak belirli şartların sağlanması halinde ortaklıktan çıkılabilmektedir. Her ortak, hesap senesi sonundan en az 1 ay önce yönetim kuruluna yazı ile başvurmak suretiyle ortaklıktan çıkabilir. Yönetim kurulu bu hükme uygun olarak yapılacak isteğe rağmen, yazılı başvurunun kooperatif kayıtlarına girişinden itibaren 1 ay içinde kabulden kaçınırsa, ortak, çıkma dileğini noter aracılığı ile yönetim kuruluna bildirir. Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir. Özet olarak çıkmak isteyen ortağın hükme uygun olarak yaptığı çıkma isteğine yönetim kurulu anasözleşmede öngörülen süre içerisinde kabul etmemiş olması halinde ortak, çıkma isteğini noter aracılığı ile ihtarname yollayarak yönetim kuruluna bildirir. Bildirim tarihinde ortaklığı sona erer.
- Ortaklıktan çıkarılmak mümkün müdür?
Anasözleşmede birtakım hallerin varlığı durumunda ilgili ortağın çıkarılmasına karar verilebilmektedir. Ancak bu kararın mutlaka anasözleşmede belirtilen şartlar gözetilerek verilmiş olması gerekmektedir. Aksi takdirde ilgili ortak, ortaklıktan çıkarılma kararına itiraz hakkına sahiptir.
- Ortaklıktan çıkarılma kararına itiraz
Çıkarılma kararı kendisine noter aracılığı ile ihtar edilen ortak, tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içerisinde iptal davası açmalı veya genel kurulda itiraz hakkını kullanmalıdır.
Genel kurula itiraz hakkını kullanmak isteyen ortak, söz konusu itirazını noter kanalıyla yapmalıdır. Ancak bu hakkını kullanan ortak, iptal davası açamayacaktır. Bununla birlikte genel kurulun vereceği karara karşı iptal davası hakkı bulunmaktadır.
Yönetim kurulu tarafından verilen ortaklıktan çıkarma kararlarına yapılan itirazları inceleyip karara bağlama görevi genel kurula verilmiştir.
Ortak, çıkarma kararının kendisine tebliğinden itibaren 3 ay içerisinde genel kurulda itiraz veya iptal davası açma hakkını kullanmadığı halde çıkarma kararı kesinleşir.
Yukarıda bahsettiğimiz sürecin doğru ve usule uygun şekilde ilerlemesi gerekmektedir. Aksi takdirde kooperatifin veya çıkarılan ortağın hak kayıplarına uğrayabileceğini hatırlatmak isteriz.
- Ortaklıktan çıkarılan veya çıkan ortağın tekrar kabulü mümkün müdür?
Bu sorunun yanıtı birtakım istisnalar dışında olumlu olacaktır. Ortaklığı sona erenler, ayrılma nedenlerinin ortadan kalkması halinde yeniden ortaklığa kabul edilebilirler.
Ancak kooperatifin para, mal ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkûm olanların ortaklığa tekrar girmesi mümkün değildir.
Toplu işyeri yapı kooperatifi kuruluşu aşamasında kooperatif unvanının ve ilgili kodların dahi doğru ve kooperatif amacına uygun seçilmemesi durumunda hak kayıpları oluşacağı unutulmamalıdır.
Uygulamada genellikle toplu işyeri yapı kooperatifi, toplu işyeri kooperatifi nedir, toplu işyeri yapı kooperatifi nasıl kurulur, toplu işyeri kooperatifi nasıl kurulur, toplu işyeri kooperatifi ortaklığından çıkarıldım, toplu işyeri kooperatifi nasıl tasfiye edilir, toplu işyeri kooperatifi kuruluş şartları, kooperatif kurarken neler gereklidir, kooperatif tasfiyesi nasıl yapılır, kooperatif kurarken avukat bulundurmak zorunlu mu, kooperatif tasfiye olunca kooperatif malları ne olur şeklinde arama yapmaktadırlar.
Yukarıdaki bilgiler bilgilendirme amaçlıdır. İlgili yazımızda birtakım sorular cevaplandırılmış olsa da her kooperatif türünün ve işleyişinin farklılığı dolayısıyla sorularınızı sitemizde yer alan iletişim kutucuğunu işaretleyip bize ulaşarak daha ayrıntılı sorabilir, alanında uzman avukat kadromuzdan faydalanabilirsiniz.